Quy định về biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp

Đất đai là một trong những lĩnh vực xảy ra nhiều tranh chấp trong đời sống thường ngày. Những tranh chấp đất đai thông thường sẽ rất phức tạp và khó giải quyết vì nhiều bằng cứ, căn cứ chứng minh tồn tại truyền từ đời này sang đời khác, nếu không áp dụng biện pháp khẩn cấp để giữ nguyên hiện trạng đất đai thì rất khó để đánh giá xem xét. Vậy cụ thể, quy định về biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp hiện nay ra sao? Mẫu đơn yêu cầu giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp gồm những nội dung cơ bản nào? Cần lưu ý những gì khi áp dụng biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp? Những thắc mắc này sẽ được Tư vấn luật đất đai làm sáng tỏ qua bài viết dưới đây, hãy cùng đón đọc nhé.

Căn cứ pháp lý

• Luật đất đai 2013

Có được thay đổi hiện trạng đất đang trang chấp không?

Biện pháp khẩn cấp tạm thời là biện pháp Tòa án quyết định áp dụng trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai nhằm giải quyết nhu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ bằng chứng, bảo toàn tài sản tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được hoặc bảo đảm việc thi hành án. Trong quá trình nhận đơn, thụ lý, Tòa án có thể phải ra quyết định áp dụng một hoặc một vài biện pháp cần thiết nhằm đáp ứng một số yêu cầu cấp bách của đương sự iên quan trực tiếp đến vụ việc đất đai mà Tòa án sẽ thụ lý.

Theo Điều 122 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định như sau:

“Điều 122. Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp

Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp được áp dụng nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu hoặc giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản đó.”

Theo đó, Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp được áp dụng nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu hoặc giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản đó.

Quy định về biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp

Tài sản đang tranh chấp (tài sản là đối tượng của tranh chấp) là tài sản đang có hai hay nhiều người cùng xác nhận quyền của mình đối với tài sản đó và phủ định quyền của người kia đối với tài sản mà tài sản đó hiện không rõ thuộc về người nào. Biện pháp cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp được hiểu là cấm cá nhân, tổ chức thay đổi hiện trạng, bóp méo tài sản đang có sự tranh chấp giữa các bên.  

Theo đó, BLTTDS 2015 quy định hai trường hợp áp dụng biện pháp cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp, cụ thể như sau:

Thứ nhất, áp dụng biện pháp cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản.

 “Người đang chiếm hữu tài sản đang tranh chấp” là việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản đang tranh chấp. Nếu trong quá trình giải quyết vụ án tính từ thời điểm cơ quan có thẩm quyền thụ lý vụ án, nghiên cứu hồ sơ vụ án, thực hiện hết các quy trình tố tụng cho đến khi giải quyết xong các tranh chấp về tài sản cho các bên liên quan, nếu thấy người đang nắm giữ chi phối tài sản có hành vi tháo gỡ tức là tháo rời và lấy ra lần lượt từng cái, từng bộ phận hoặc từng thứ một để làm biến dạng và bóp méo tài sản ban đầu; lắp ghép các bộ phận lại với nhau thành một bộ phận hoàn chỉnh khác với ban đầu của tài sản hay xây dựng làm nên công trình kiến trúc trên tài sản đang có tranh chấp theo một kế hoạch nhất định thì cơ quan có thẩm quyền có  quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trực tiếp đối với hành vi của chủ thể đó.

Thứ hai, áp dụng biện pháp cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản.

“Người giữ tài sản đang tranh chấp” là người giữ tài sản trực tiếp có liên quan đến vụ tranh chấp hoặc do cơ quan có thẩm quyền giao trách nhiệm trong việc giữ tài sản đang tranh chấp.

Cũng giống như người chiếm hữu tài sản trong tranh chấp thì đối với người giữ tài sản đang tranh chấp nếu trong quá trình giải quyết vụ án mà họ cũng có những hành vi làm thay đổi hiện trạng ban đầu của tài sản bằng các hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm làm thay đổi tài sản tranh chấp ban đầu thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với họ để ngăn cản hành vi trái pháp luật mà họ đang thực hiện.

Ngoài ra, nếu có căn cứ cho thấy họ có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có quyền trực tiếp thi hành biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với họ, để kịp thời ngăn chặn hành vi trái pháp luật mà họ gây ra. “Hành vi khác”ở đây được hiểu là các hành vi của chủ thể tác động lên tài sản mà đang bị tranh chấp ví dụ: đập vỡ, xâm lấn .. tất cả các hành vi nhằm mục đích thay đổi, bóp méo hiện trạng ban đầu của tài sản tranh chấp.

Ví dụ: A khởi kiện tranh chấp ranh giới bất động sản liền kề với B, A yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp, buộc B giữ nguyên hiện trạng mốc giới ngăn cách đất, không được di dời.

Mẫu đơn yêu cầu giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp

Trong quá trình giải quyết vụ án tranh chấp đấy đai, nếu có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu hoặc giữ tài sản đang tranh chấp không được có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khách làm thay đổi hiện trạng tài sản đó. Khi đó, nhà đất đang bị tranh chấp phải được giữ nguyên hiện trạng để chờ tòa giải quyết.

Mẫu đơn yêu cầu giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp gồm những nội dung sau:

• Nơi nhận: Ủy ban nhân dân xã/huyện; Thanh tra phòng tài nguyên và môi trường nơi có nhà đất đang tranh chấp.
• Thông tin người yêu cầu: Họ và tên, năm sinh, Số CMND/CCCD, địa chỉ liên hệ,…
• Thông tin người bị yêu cầu: Họ và tên, năm sinh, địa chỉ liên hệ,…
• Thông về những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan: Họ và tên, năm sinh, địa chỉ liên hệ,…
• Thông tin về nhà đất đang bị tranh chấp: nguồn gốc, vị trí, diện tích,…
• Lí do cần phải giữ nguyên hiện trạng tài sản nhà đất.

Cần lưu ý những gì khi áp dụng biện pháp giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp?

Mẫu đơn yêu cầu giữ nguyên hiện trạng nhà đất khi “đang tranh chấp” cần sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương trong thời gian chờ giải quyết của tòa để vụ việc được giải quyết theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định. Yêu cầu giữ nguyên hiện trạng nhà đất đang tranh chấp là một trong những yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp, tạm thời nhằm ngăn chặn hành vi làm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp.

Vậy liệu trường hợp nhà trên đất đang tranh chấp có được sửa chữa hay không?

Đối với trường hợp này sẽ được sửa chữa nếu thỏa thuận được với bên khởi kiện đồng ý cho sửa chữa và không có yêu cầu gì thêm. Nhưng sau khi tòa giải quyết đơn khởi kiện xong thì người sửa chữa không được bồi thường khoản tiền đã sửa chữa trong thời gian xảy ra tranh chấp.

• Trường hợp người sử dụng đất lấn chiếm được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là Sổ đỏ) khi thỏa mãn 2 điều kiện quy định tại khoản 5 điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung bởi khoản 18 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP: Người đang sử dụng đất ổn định trong các trường hợp được quy định theo pháp luật và không có tranh chấp. Nếu có tranh chấp xảy ra sẽ không được cấp sổ đỏ và có thể bị yêu cầu giữ nguyên hiện trạng để giải quyết tranh chấp

Mời bạn xem thêm:

• Tranh chấp thừa kế nhà đất giải quyết thế nào?
• Đất đang có tranh chấp thì có được đưa vào kinh doanh không?
• Trưởng thôn được từ chối hòa giải tranh chấp khi có yêu cầu hay không?

Thông tin liên hệ

Tư vấn luật đất đai đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến vấn đề “Giữ nguyên hiện trạng đất tranh chấp”. Ngoài ra, chúng tôi có hỗ trợ dịch vụ pháp lý khác liên quan đến tư vấn pháp lý về làm sổ đỏ đất thừa kế không di chúc. Hãy nhấc máy lên và gọi cho chúng tôi qua số hotline 0833.102.102 để được đội ngũ Luật sư, luật gia giàu kinh nghiệm tư vấn, hỗ trợ, đưa ra giải đáp cho quý khách hàng.

Câu hỏi thường gặp