Lối đi chung khi tách thửa được quy định như thế nào?

Chào Luật sư, tôi có lối đi chung với người có đất gần kề. Vậy việc tách thửa hiện nay được quy định như thế nào? Lối đi chung là gì theo quy định? Nếu có tranh chấp lối đi chung thì cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết? Thủ tục tách thửa hiện nay ra sao? Lối đi chung khi tách thửa được quy định như thế nào? Có được quyền làm hàng rào không cho người khác đi qua hay không? Hành vi trên có bị xử phạt không? Mong Luật sư tư vấn giúp tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn Luật sư.

Cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi. Chúng tôi xin được tư vấn cho bạn như sau:

Lối đi chung là gì?

Trước hết, lối đi chung thường được hiểu là con đường/lối đi được hai hoặc nhiều cá nhân, hộ gia đình,…sử dụng đất sử dụng chung. Lối đi chung có thể được hình thành từ nhiều nguyên nhân khác nhau, ví dụ như:

– Lối đi chung được hình thành khi nhiều hộ gia đình, cá nhân hoặc những người sử dụng đất khác cùng hiến tặng đất để làm đường: Về bản chất đây chính là việc các hộ gia đình, cá nhân hoặc những người sử dụng đất khác tự nguyện dùng phần diện tích đất của mình để tạo nên lối đi chung cộng đồng, quyền sử dụng đất lúc này là quyền sử dụng hạn chế đối với bất động sản liền kề/quyền đối với lối đi qua được quy định tại Điều 171 Luật Đất đai 2013, Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015:

Điều 254. Quyền về lối đi qua

1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.

3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù.

Lối đi chung khi tách thửa được quy định như thế nào?

Khi lối đi chung được hình thành trong tình huống này thì người sử dụng đất được đăng ký biến động để xác lập quyền sử dụng hạn chế về lối đi với bất động sản liền kề theo thủ tục đăng ký biến động được quy định tại Điều 73 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

– Lối đi chung được hình thành khi một trong những người sử dụng đất tự nguyện tặng cho/hiến tặng một phần diện tích đất của mình cho cộng đồng sử dụng. Xét dưới góc độ pháp lý, đây là hành vi tặng cho quyền sử dụng đất, Nhà nước sẽ là đơn vị đại diện nhận quyền sử dụng đất hiến tặng này, và việc nhận đất, đăng ký biến động được thực hiện thông qua thủ tục thu hồi đất;

– Lối đi chung được hình thành từ việc Nhà nước mở đường: Lúc này, việc thu hồi đất, đền bù bồi thường và thay đổi thông tin trên Giấy chứng nhận sẽ được tiến hành theo trình tự thủ tục thu hồi đất quy định tại Luật Đất đai 2013;

– Lối đi chung được hình thành do tự phát, không phải do người sử dụng đất hiến tặng, cũng không do Nhà nước mở đường, đất để sử dụng làm lối đi chung chưa thuộc quyền sử dụng của người nào: Lúc này, phần diện tích đất làm đường có thể được coi là đất chưa được sử dụng hoặc đất khai hoang, tùy thuộc vào nguồn gốc đất, quy trình rà soát, quản lý đất đai tại địa phương theo quy định pháp luật. Do vậy, đây là phần diện tích đất sẽ do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quản lý, không thuộc quyền sử dụng của bất kỳ người sử dụng đất nào.

Thỏa thuận về lối đi chung có cần công chứng không?

Như chúng tôi đã phân tích, một trong những cách thức để hình thành nên lối đi chung là do các chủ sử dụng đất thỏa thuận về việc có lối đi qua (Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015). Thỏa thuận này có thể bao gồm các nội dung như kích thước, vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao (nếu có) của lối đi chung.

Bản chất của các thỏa thuận này có thể là tặng cho hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng một phần quyền sử dụng đất. Do vậy, theo quy định tại khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, văn bản này phải được công chứng/chứng thực. 

Trong trường hợp chấm dứt quyền sử dụng hạn chế (quyền về lối đi qua), những chủ sử dụng đất có chung quyền sử dụng đối với lối đi chung (lối đi chung được hình thành không phải do Nhà nước thu hồi hoặc đất khai hoang) được quyền đăng ký biến động thay đổi nội dung về việc có/không có lối đi chung theo quy định tại Điều 73 Nghị định 43/2014/NĐ-CP. Trình tự thực hiện như sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

Những người sử dụng đất chuẩn bị hồ sơ theo quy định tại khoản 8 Điều 9 Thông tư 24/2014/TT/BTNMT:

– Mẫu 09/ĐK (Đơn đăng ký biến động đất đai);

– Sổ đỏ (bản gốc) đã cấp cho người sử dụng đất;

– Hợp đồng/văn bản thỏa thuận giữa các bên hoặc quyết định của Tòa án nhân dân về việc chấm dứt quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề (quyền về lối đi chung);

– Sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất làm lối đi chung (diện tích mà người sử dụng thửa đất liền kề được quyền sử dụng hạn chế).

Nơi nộp hồ sơ: Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất hoặc văn phòng đăng ký đất đai/văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất.

Bước 2: Nhận kết quả

Người sử dụng đất nhận lại sổ đỏ sau khi đã được văn phòng đăng ký đất đai/Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai cập nhật, chỉnh lý thông tin trong cơ sở dữ liệu đất đai, xác nhận vào sổ đỏ.

Quy định về quyền mở lối đi qua như thế nào?

Trong trường hợp bạn muốn mở cửa làm lối đi phía sau thì sẽ phải xác định trên sơ đồ, thiết kế bản vẽ tại địa phương trước đó có thể hiện con đường lối đi chung cho các hộ dân sử dụng hay không. Nếu là lối đi và thể hiện trên hồ sơ, thiết kế bản vẽ tại địa phương thì đương nhiên bạn có quyền mở cửa đi (đảm bảo phù hợp với quy hoạch thiết kế của địa phương) và cũng không phải bồi thường. Trường hợp, các hộ gia đình tự bỏ đất họ mở ra thì nếu muốn sửu dụng bạn sẽ cần sự đồng ý của họ. Nhưng nếu đó lối đi duy nhất thì có quyền được yêu cầu chủ sở hữu đó cho mình mở lối đi và sẽ đền bù khoản tương ứng. Cụ thể, theo Điều 275 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định.

Điều 275. Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề

1. Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thoả thuận khác.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Thông tin liên hệ

Trên đây là tư vấn của tư vấn luật Đất đai về vấn đề “Lối đi chung khi tách thửa được quy định như thế nào?“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.

Nếu quý khách có nhu cầu Tư vấn đặt cọc đất, Bồi thường thu hồi đất, Đổi tên sổ đỏ, Làm sổ đỏ, khung giá đền bù đất đai, chuyển đất ao sang đất sổ đỏ, tra cứu chỉ giới xây dựng, đơn xin cấp lại sổ đỏ bị mất, Tách sổ đỏ, tra cứu quy hoạch đất đai, giá làm sổ đỏ; giá đất đền bù giải tỏa, tranh chấp thừa kế đất đai, tư vấn luật đất đai…, mời quý khách hàng liên hệ đến hotline: 0833.102.102.

Mời bạn xem thêm:

• Quy trình lập kế hoạch sử dụng đất cấp huyện như thế nào?
• Quy định về thanh tra đất đai hiện nay
• Thực trạng công tác quản lý bảo vệ rừng hiện nay

Câu hỏi thường gặp