Dạ thưa Luật sư, tôi được Nhà nước phê duyệt được sử dụng đất lưu không nhưng tôi thắc mắc tại sao đến nay tôi không thấy được cơ quan có thẩm quyền cấp phát sổ đỏ cho phần đất đó? Tôi có thể yêu cầu để được cấp sổ đỏ không? Xin Luật sư giải đáp giúp tôi ạ.
Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng dịch vụ tư vấn pháp luật và gửi câu hỏi về Tư vấn luật Đất đai. Trường hợp của bạn sẽ được chúng tôi giải đáp thông qua bài viết dưới đây nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn quy định pháp luật về đất lưu không cũng như làm sáng tỏ vấn đề Cấp sổ đỏ cho đất lưu không. Mời bạn đón đọc ngay nhé!
Căn cứ pháp lý
- Luật Đất đai 2013
- Luật giao thông đường bộ 2008
- Nghị định 91/2019/NĐ-CP
Đất lưu không là gì?
Đất lưu không là khái niệm tự phát trong đời sống, bởi hiện nay, chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể thế nào là đất lưu không và việc sử dụng đất lưu không.
Trên thực tế, phần đất này trong quy hoạch nằm trong phần hành lang giao thông, công trình công cộng.
Ta có thể hiểu đất lưu không là hành lang an toàn giao thông, đất xây dựng các hệ thống giao thông, thủy lợi, đê điều, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước, hệ thống xử lý chất thải, hệ thống dẫn điện, dẫn xăng dầu, dẫn khí, thông tin liên lạc và đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn các công trình này.
Hành lang an toàn đường bộ là dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ (Luật giao thông đường bộ 2008).
Đó là phần đất có quy hoạch làm đất để phục vụ cho công trình công cộng, giao thông, thủy lợi, điện, … mà Nhà nước chưa sử dụng đến, như vậy đây là loại đất công cộng, thuộc sở hữu nhà nước mà không thuộc quyền sở hữu của bất kỳ cá nhân nào.
Đất lưu không là chỉ phần đất thuộc hành lang an toàn giao thông, an toàn lưới điện, đê điều… Đó là phần đất có quy hoạch làm đất phục vụ cho công trình công cộng nhưng chưa được sử dụng. Người sử dụng đất chỉ có thể tạm thời sử dụng khi Nhà nước chưa sử dụng đến chứ không có quyền sử dụng.
Quyền sử dụng đất lưu không
Điều 157 Luật Đất đai 2013 quy định như sau:
Điều 157. Đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn
1. Đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn bao gồm đất xây dựng các hệ thống giao thông, thủy lợi, đê điều, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước, hệ thống xử lý chất thải, hệ thống dẫn điện, dẫn xăng dầu, dẫn khí, thông tin liên lạc và đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn các công trình này.
2. Việc sử dụng đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn phải bảo đảm kết hợp khai thác cả phần trên không và trong lòng đất, bố trí kết hợp các loại công trình trên cùng một khu đất nhằm tiết kiệm đất và phải tuân theo các quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan về bảo vệ an toàn công trình.
3. Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật.
4. Cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm công bố công khai mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình, chịu trách nhiệm chính về việc bảo vệ an toàn công trình; trường hợp hành lang bảo vệ an toàn công trình bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý.
Như vậy việc sử dụng đất lưu không được quy định cụ thể trong luật đất đai như đã nêu ở trên do đó người sử dụng cần phải chấp hành theo đúng quy định của pháp luật.
Cấp sổ đỏ cho đất lưu không
Đất lưu không là đất công cộng và do Nhà nước quản lý. Khi Nhà nước chưa sử dụng đến quỹ đất này thì người dân được tạm thời sử dụng, nhưng sẽ không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Nếu người dân có nhu cầu thì có thể tạm thời sử dụng phần diện tích đất lưu không. Tuy nhiên, cần phải làm tường trình trong đó thể hiện nhu cầu sử dụng tạm thời đất lưu không của cá nhân/ gia đình. Sau đó gửi văn bản này tới UBND nơi đang có đất cùng với cam kết khi bị thu hồi đất sẽ không được bồi thường. Nếu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận thì việc sử dụng phần đất lưu không của người dân là hợp pháp.
Xử phạt vi phạm hành chính hành vi lấn chiếm đất lưu thông
Nếu không được sự cho phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, việc tự ý lấn, chiếm, sử dụng đất lưu không được coi là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có nhiều người dân, doanh nghiệp cố tình làm ngơ, lấn chiếm đất lưu không để trồng trọt, mở hàng quán kinh doanh, thậm chí là xây nhà trái phép.
Theo quy định tại Khoản 6 Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP Quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính đất lưu không như sau:
Điều 14. Lấn, chiếm đất
6. Trường hợp lấn, chiếm đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình và đất công trình có hành lang bảo vệ, đất trụ sở làm việc và cơ sở hoạt động sự nghiệp của cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước thì hình thức và mức xử phạt thực hiện theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực về hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở; trong lĩnh vực về giao thông đường bộ và đường sắt; trong lĩnh vực về văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo; trong lĩnh vực về khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi; đê điều; phòng, chống lụt, bão; trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản nhà nước và các lĩnh vực chuyên ngành khác.
Cơ quan quản lý và chịu trách nhiệm bảo vệ đất lưu thông
Cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình có hành lang bảo vệ hay đất lưu không an toàn có trách nhiệm công bố công khai mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình, chịu trách nhiệm chính về việc bảo vệ an toàn công trình; trường hợp hành lang bảo vệ an toàn công trình bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý.
Khi có nhu cầu người dân có thể tạm thời sử dụng phần diện tích đó nhưng khi nhà nước thu hồi thì không được đền bù và cũng không được cấp giấy chứng nhận cho phần đất này.
Thực tế, phần diện tích đất lưu không xảy ra tranh chấp rất nhiều, thông thường là tranh chấp được cho lấn chiếm phần diện tích đất giữa hai nhà sát nhau.
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của tư vấn luật Đất đai về vấn đề “Cấp sổ đỏ cho đất lưu không” Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Nếu quý khách có nhu cầu Tư vấn đặt cọc đất, Mức bồi thường thu hồi đất, Đổi tên sổ đỏ, Làm sổ đỏ, Tách sổ đỏ, chuyển đất ao sang đất sổ đỏ, Giải quyết tranh chấp đất đai, tư vấn luật đất đai,tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất, tra cứu quy hoạch đất đai, chia nhà đất sau ly hôn…, mời quý khách hàng liên hệ đến hotline: 0833.102.102.
Mời bạn xem thêm:
- Thừa kế mảnh đất có di chúc do chế độ cũ chứng nhận thì có được làm sổ đỏ không?
- Thủ tục sang tên sổ đỏ khi chồng mất năm 2022
- Vợ chồng không chung hộ khẩu có làm sổ đỏ được không?
Câu hỏi thường gặp
Hiện nay chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể thế nào là đất lưu không, việc sử dụng đất lưu không, mua bán, chuyển nhượng đất lưu không. Đất lưu không được hiểu là phần đất thuộc hành lang an toàn giao thông, an toàn lưới điện, đê điều…. Đó là phần đất có quy hoạch làm đất phục vụ cho công trình công cộng nhưng chưa được sử dụng. Khi Nhà Nước thu hồi thì người đang sử dụng sẽ không được bồi thường.
Do vậy, đối với phần đất lưu không trước nhà hoặc liền kề nhà, các hộ gia đình chỉ được phép tạm thời sử dụng khi Nhà nước chưa sử dụng đến và phần đất này không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đất lưu không là phần đất thuộc sự quản lý của Ủy ban nhân dân phường. Do vậy, để có thể sử dụng phần đất lưu không, các hộ gia đình phải làm đơn và trình bày rõ mong muốn là được sử dụng phần đất lưu không và cam kết là sẽ trả lại đất khi Nhà nước thu hồi.
Hiện nay theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP, chủ tịch UBND các cấp nơi có công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình; ngăn chặn kịp thời các công trình xây dựng trái phép trên đất hành lang bảo vệ an toàn công trình; buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.
Như vậy, việc người dân tự ý sử dụng phần đất lưu không trước nhà là trái với quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, một trong những nguyên tắc sử dụng đất đai được quy định tại Luật Đất đai 2013 là không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người sử dụng đất xung quanh, vì vậy đang sử dụng phần đất lưu không mà việc sử dụng đất lưu không không ảnh hưởng đến công trình công cộng hay những người xung quanh thì gia đình được tiếp tục sử dụng tạm thời phần đất đó nhưng không được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ thể, theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP:
– Trường hợp sử dụng đất có ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình hoặc trường hợp hoạt động của công trình có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe của người sử dụng đất thì cơ quan có chức năng quản lý nhà nước đối với công trình tiến hành thẩm định mức độ ảnh hưởng, nếu phải thu hồi đất thì đề nghị UBND cấp có thẩm quyền để quyết định thu hồi đất đó.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục.
– Trường hợp sử dụng đất không thuộc quy định trên thì người đang sử dụng đất trong hành lang bảo vệ an toàn công trình được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và phải tuân theo các quy định về bảo vệ an toàn công trình.
