Cho mượn đất nhưng không có giấy tờ có hợp pháp?

Việc chia sẻ đất là một phong tục lâu đời, thường xuất hiện chủ yếu ở các khu vực nông thôn, nơi mà sản xuất nông nghiệp đóng vai trò quan trọng. Những mảnh đất được chủ nhân cho người khác mượn thường được sử dụng cho việc canh tác lâu dài hoặc các mục đích khác không liên quan đến mục tiêu thu lợi nhuận. Tuy nhiên, một xu hướng đáng chú ý là việc cho mượn đất nhưng sau đó không đòi lại diễn ra ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở những khu vực nơi đất đai không có giấy tờ chứng nhận như sổ đỏ. Điều này gây ra nhiều lo ngại về quản lý đất đai và quyền sở hữu. Vậy Cho mượn đất nhưng không có giấy tờ đòi lại thế nào?

Căn cứ pháp lý

Luật Đất đai 2013

Quy định của pháp luật về đất không có sổ đỏ như thế nào?

Đất không có sổ đỏ là tình trạng mà một mảnh đất không có tài liệu chứng nhận độc lập về quyền sở hữu, quyền sử dụng, hoặc các quyền liên quan khác. Trong nhiều quốc gia, sổ đỏ thường là một chứng thực pháp lý quan trọng để xác nhận và chứng minh quyền sở hữu đất đai. Hiện nay, lỗ hổng trong pháp luật Việt Nam là việc không quy định rõ về trạng thái của đất không có sổ đỏ hoặc các giấy tờ liên quan khác, chỉ tập trung vào các trường hợp có giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ thể, pháp luật chỉ xác định các giấy tờ sau đây như là hợp lệ:

1. Giấy tờ về quyền sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993: Cấp bởi cơ quan có thẩm quyền trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của các chính phủ, kể cả Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời: Cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993.
3. Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất: Bao gồm giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất.
4. Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở: Được xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 bởi Ủy ban nhân dân cấp xã.
5. Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở: Bao gồm giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật.
6. Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất.
7. Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ.

Tuy nhiên, với sự phổ biến của trường hợp đất không có sổ đỏ, việc điều chỉnh và bổ sung các điều khoản pháp luật để bao gồm rõ ràng hơn về trường hợp này là cần thiết để tạo ra một hệ thống quản lý đất đai hiệu quả và công bằng.

Cho mượn đất nhưng không có giấy tờ đòi lại thế nào?

Sổ đỏ là một giấy chứng nhận do cơ quan chức năng cấp, nó thường ghi rõ thông tin về chủ sở hữu, diện tích đất, mục đích sử dụng, và các thông tin khác liên quan đến quyền sử dụng đất. Tài liệu này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định quyền lợi và trách nhiệm của chủ sở hữu đất.

Trong một số trường hợp, đất không có sổ đỏ có thể gây ra các vấn đề pháp lý và tranh chấp, đặc biệt khi có nhu cầu chuyển nhượng, cho thuê, hay thực hiện các giao dịch địa ốc khác. Việc không có tài liệu chứng minh rõ ràng về quyền sở hữu có thể tạo ra không chắc chắn và lo lắng về tính pháp lý của mảnh đất đó. Theo Luật Đất đai năm 2013, trường hợp đòi lại đất cho mượn mà không có sổ đỏ từ người khác được coi là tranh chấp đất đai. Trong trường hợp này, khi không có các giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, quá trình giải quyết được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về tố tụng dân sự.

Theo CSPL, điều 35 và điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, cùng với điều 203 của Luật Đất đai 2013, thì việc giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ theo thủ tục tố tụng dân sự được quy định như sau:

Thủ tục khởi kiện yêu cầu trả lại đất cho mượn nhưng không có sổ đỏ:

Đất không có sổ đỏ thường được gọi là “đất phi nông nghiệp không có chứng nhận quyền sử dụng đất” hoặc “đất đỏ”. Trong nhiều quốc gia, việc có sổ đỏ là quan trọng để chứng minh quyền sở hữu và quyền sử dụng đất. Sổ đỏ là một tài liệu pháp lý quan trọng, do chính quyền cấp phát, giúp xác định người sở hữu đất và các quyền lợi liên quan.

Theo quy định của Luật Đất đai 2013:

Hòa giải tại cơ sở:

• Nhà nước khuyến khích việc tự hòa giải tranh chấp đất đai hoặc giải quyết thông qua hòa giải ở cấp cơ sở.
• Trong trường hợp không thể hòa giải được, các bên có thể gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.

Khởi kiện:

• Nếu hòa giải tại UBND xã không thành công, các bên có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp.

Thẩm quyền giải quyết theo Luật Đất đai 2013:

Tranh chấp có giấy chứng nhận:

• Trường hợp đương sự có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ khác như quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013, và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất, Tòa án nhân dân sẽ giải quyết.

Tranh chấp không có giấy chứng nhận:

• Nếu đương sự không có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai, đương sự có hai lựa chọn:
  • Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền.
  • Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Hồ sơ và thủ tục:

Nếu đất không có sổ đỏ, điều này có thể tạo ra nhiều vấn đề pháp lý và giao dịch đất có thể trở nên khó khăn. Việc xác định chính xác quyền sử dụng và sở hữu đất trong trường hợp này có thể là một quá trình phức tạp và không chắc chắn. Nhiều quốc gia khuyến khích việc có sổ đỏ để tăng tính minh bạch, tính chắc chắn và quản lý hiệu quả hơn về quyền sử dụng đất. Trong trường hợp đất không có sổ đỏ, việc tìm hiểu và giải quyết tình trạng pháp lý là quan trọng để tránh rủi ro và tranh chấp trong tương lai. Hồ sơ và thủ tục khởi kiện đòi đất không có sổ như sau:

Đơn khởi kiện:

• Người có yêu cầu khởi kiện nộp đơn trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua đường bưu điện. Nếu gửi trực tuyến, Tòa án in và ghi vào sổ nhận đơn.

Các chứng cứ:

• Bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các chứng cứ khác liên quan đến việc mở lối đi qua.
• Biên bản hòa giải không thành ở UBND xã và các tài liệu hỗ trợ khác.

Thẩm quyền giải quyết:

• Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ giải quyết vụ án theo địa điểm bất động sản hoặc theo quy định pháp luật khi có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài.

Việc này giúp tạo ra một quy trình rõ ràng và công bằng trong việc giải quyết tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ, đồng thời khuyến khích việc hòa giải và giải quyết tại cấp cơ sở.

Thông tin liên hệ:

Tư vấn luật đất đai sẽ đại diện khách hàng để giải quyết các vụ việc có liên quan đến vấn đề “Cho mượn đất nhưng không có giấy tờ đòi lại thế nào?” hoặc các dịch vụ khác liên quan. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ hỗ trợ quý khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào. Hãy liên lạc với số hotline 0833102102 để được trao đổi chi tiết, xúc tiến công việc diễn ra nhanh chóng, bảo mật, uy tín

Mời bạn xem thêm bài viết:

• Tranh chấp thừa kế nhà đất giải quyết thế nào?
• Đất đang có tranh chấp thì có được đưa vào kinh doanh không?
• Trưởng thôn được từ chối hòa giải tranh chấp khi có yêu cầu hay không?

Câu hỏi thường gặp