Có thể thấy trên thực tế tranh chấp đường đi chung công cộng xảy ra rất nhiều do lấn chiếm đất, không mở lối đi cho thửa đất bị bao bọc. Khi đó, giải quyết tranh chấp là điều cần thiết. Theo quy định, có nhiều cách giải quyết tranh chấp đường đi công cộng. Vậy, giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như thế nào năm 2023? Hãy cùng Tư vấn luật đất đai tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé.
Căn cứ pháp lý
- Luật đất đai 2013
- Bộ luật Dân sự 2015
Tranh chấp đường đi công cộng là gì?
Đường đi công cộng thường là do người dân tự dành một phần đất của mình ra để làm lối đi chung. Tuy nhiên trong một thời gian dài thường xảy ra tranh chấp. Mối loại tranh chấp đất đai thường có những cách giải quyết phù hợp. Vậy, tranh chấp đường đi công cộng là gì? Hãy cùng theo dõi nội dung sau đây nhé.
Theo quy định tại Khoản 24, Điều 3 Luật đất đai 2013 thì “tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.”
Từ đó có thể hiểu tranh chấp lối đi công cộng là tranh chấp trong việc xác định ai là người có quyền sử dụng lối đi công cộng đó.
Lối đi chung hiện nay chưa được quy định cụ thể trong văn bản pháp luật nào. Dù vậy có thể có thể hiểu lối đi chung là phần diện tích đất được cắt ra để các chủ sử dụng đất sử dụng làm lối đi ra đường giao thông công cộng. Hiện nay, Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015 chỉ quy định quyền về lối đi qua như sau:
– Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
– Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
– Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Đồng thời, vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.
Do đó, trường hợp mà các bên có chung một lối đi qua từ trước mà không xác định được ai là người sở hữu lối đi đó thì sẽ xảy ra tranh chấp lối đi chung. Ngoài ra, việc tranh chấp lối đi chung không chỉ xuất phát từ việc mở lối đi chung mà còn do lấn chiếm giữa các chủ sử dụng đất liền kề với nhau mà không hề có sự thỏa thuận.
Cách giải quyết tranh chấp đường đi công cộng
Cách giải quyết tranh chấp đường đi chung đối với các trường hợp tranh chấp đất đai và tranh chấp liên quan đến đất đai là khác nhau. Tranh chấp đường đi công cộng được xác định là tranh chấp đất đai, vì vậy mà thông thường, quy trình giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như sau:
- Thương lượng, hòa giải: Là thủ tục bắt buộc do tranh chấp lối đi chung tranh chấp đất đai theo quy định của Luật Đất đai 2013. Cụ thể, tranh chấp lối đi chung được hiểu là tranh chấp về nội dung ai là người có quyền đối với diện tích đất tranh chấp, vậy nên, căn cứ Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, nếu không hòa giải tranh chấp đất đai thì không đủ điều kiện khởi kiện tại Tòa án;
- Khởi kiện ra tòa án nhân dân hoặc yêu cầu UBND cấp huyện trở lên có thẩm quyền giải quyết;
Trên đây là quy trình giải quyết tranh chấp đường đi chung được thực hiện như trên.
Giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như thế nào?
Giải quyết tranh chấp đường đi công cộng được thực hiện bằng một số cách theo quy định. Người sử dụng đất muốn giải quyết tranh chấp đường đi công cộng cần thực hiện quy trình giải quyết theo quy định. Cụ thể cách giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như sau:
Hòa giải tranh chấp đất đai:
*Tự hòa giải hoặc thông qua hòa giải ở cơ sở
Tại khoản 1 Điều 202 Luật Đất đai 2013 quy định: “Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở”
Đây là cách thức giải quyết được Nhà nước khuyến khích nhưng kết quả giải quyết không bắt buộc các bên phải thực hiện mà phụ thuộc vào sự thiện chí của các bên.
*Bắt buộc hòa giải tại UBND cấp xã
Tại khoản 2 Điều 202 Luật Đất đai 2013 quy định: “Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải”
Theo các quy định nêu trên, nếu các bên tranh chấp không hòa giải được nhưng muốn giải quyết tranh chấp thì phải gửi đơn đến UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất để hòa giải; nếu không hòa giải sẽ không được khởi kiện hoặc gửi đơn đề nghị UBND cấp huyện, cấp tỉnh giải quyết.
Lưu ý: Hòa giải là phương thức giải quyết bắt buộc đối với tranh chấp đất đai. Điều này cũng có nghĩa, đối với tranh chấp liên quan đến đất đai (tranh chấp mở lối đi chung) thì không bắt buộc phải thực hiện hòa giải.
Đề nghị UBND cấp huyện, cấp tỉnh giải quyết
Theo khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai 2013 quy định tranh chấp mà đương sự không có sổ đỏ hoặc không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết:
+ Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền (nếu tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân với nhau thì nộp tại UBND cấp huyện).
Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính.
+ Khởi kiện tại Tòa án nơi có đất tranh chấp theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Căn cứ khoản 1, 2 Điều 203 Luật Đất đai 2013 quy định các tranh sau đây thì đương sự được khởi kiện tại TAND gồm:
+ Tranh chấp đất đai mà đương sự có sổ đỏ hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai.
+ Tranh chấp đất đai mà đương sự không có sổ đỏ hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2015. Theo đó, để được khởi kiện tranh chấp đất đai phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Người khởi kiện có quyền khởi kiện.
- Tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo loại việc.
- Tranh chấp chưa được giải quyết.
- Tranh chấp đã được hòa giải tại UBND cấp xã.
Như vậy, có những cách giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như trên.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Giải quyết tranh chấp đường đi công cộng như thế nào năm 2023?” đã được Tư vấn luật đất đai giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới mẫu đơn ly hôn thuận tình viết sẵn. Hãy liên hệ tới chúng tôi để giải quyết vấn đề của bạn: 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Theo khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
Do đó, tại khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP quy định đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013 thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Vì thế, trường hợp tranh chấp lối đi chung phải được giải quyết qua con đường hòa giải trước tiên và được nhà nước khuyến khích, theo quy định trên thì các bên có thể đến UBND xã nơi tranh chấp. Sau khi không đi đến thỏa thuận cuối thì mới giải quyết qua con đường tố tụng.
Căn cứ theo Điều 248 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Nguyên tắc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề như sau:
“Điều 248. Nguyên tắc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề
Việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề theo thỏa thuận của các bên. Trường hợp các bên không có thỏa thuận thì thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
1. Bảo đảm nhu cầu hợp lý của việc khai thác bất động sản hưởng quyền phù hợp với mục đích sử dụng của cả bất động sản hưởng quyền và bất động sản chịu hưởng quyền.
2. Không được lạm dụng quyền đối với bất động sản chịu hưởng quyền.
3. Không được thực hiện hành vi ngăn cản hoặc làm cho việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền trở nên khó khăn.
Như vậy, nguyên tắc sử dụng lối đi chung phải đáp ứng các điều kiện trên.
