Không phải tất cả các công trình nhà ở không phép, trái phép đều bị cưỡng chế phá dỡ. Về mặt pháp lý, vẫn có trường hợp được phép “hợp thức hóa”. Trên thực tế, việc hợp pháp hóa những người xây dựng bất hợp pháp hoặc bất hợp pháp là những người xây dựng hợp pháp là vô cùng khó khăn và đòi hỏi rất nhiều thủ tục giấy tờ và rất nhiều thời gian. Vấn đề này liên quan đến nhiều quy định, giấy tờ trùng lặp, nếu không cẩn thận có thể bị nhiều thiệt hại lớn. Vậy hợp thức hóa nhà xây sai phép có được không? Thủ tục hợp thức hóa nhà xây sai phép như thế nào? Cùng Tư vấn luật đất đai tìm hiểu câu trả lời ở bài viết dưới đây.
Căn cứ pháp lý
- Nghị định 16/2022/NĐ-CP
- Luật Xây dựng 2014
- Nghị định 15/2021/NĐ-CP
Xây dựng không phép, sai phép là gì?
Xây dựng sai phép, trái phép là hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình đúng với giấy phép xây dựng đã được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền.
Trong khi đó, xây dựng không phép là hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định của pháp luật phải có giấy phép.
Về bản chất, việc hợp thức hóa nhà xây không phép, sai phép là hành vi điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc xin cấp mới giấy phép xây dựng.
Hợp thức hóa nhà xây dựng sai phép là gì?
Theo đó, bản chất của việc hợp thức hóa công trình xây dựng nhà đất sai phép ở đây là việc điều chỉnh giấy phép xây dựng, hoặc xin cấp phép xây dựng nhà ở, hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng. Nói cách khác, đây không phải là hợp thức hóa các việc cố tình làm sai hoặc cố tình vi phạm “chuyện đã rồi”.
Hợp thức hóa nhà xây sai phép có được không?
Khoản 12, Điều 15, Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định, đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp (cải tạo, sửa chữa; xây dựng mới) và hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng, xử lý như sau:
- Lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu cá nhân, tổ chức vi phạm dừng thi công xây dựng công trình.
- Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm phải làm thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoặc cấp giấy phép xây dựng.
- Hết thời hạn quy định, cá nhân, tổ chức vi phạm không xuất trình với người có thẩm quyền xử phạt giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng được điều chỉnh thì người có thẩm quyền xử phạt ra thông báo thực hiện biện pháp buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Thông báo này sẽ được gửi tới tổ chức, cá nhân vi phạm và UBND cấp xã nơi có công trình vi phạm bằng hình thức gửi bảo đảm, niêm yết công khai tại công trình vi phạm. Nếu tổ chức, cá nhân vi phạm không nhận thông báo hoặc gỡ bỏ thông báo được niêm yết tại công trình thì UBND cấp xã có trách nhiệm niêm yết công khai thông báo tại trụ sở của UBND cấp xã.
Trong vòng tối đa 15 ngày kể từ ngày gửi thông báo (tính theo dấu bưu điện), tổ chức, cá nhân vi phạm phải thực hiện tháo dỡ phần công trình, công trình xây dựng vi phạm.
Trong thời hạn tối đa 5 ngày tính từ ngày tổ chức, cá nhân vi phạm xuất trình giấy phép xây dựng được điều chỉnh hoặc được cấp mới, người có thẩm quyền xử phát sẽ tổ chức kiểm tra hiện trạng công trình, lập biên bản ghi nhận sự phù hợp của hiện trạng công trình với giấy phép xây dựng được điều chỉnh hoặc được cấp.
Nếu biên bản kiểm tra này xác nhận hiện trạng công trình phù hợp với giấy phép xây dựng được điều chỉnh, được cấp thì tổ chức, cá nhân vi phạm mới được tiếp tục thi công xây dựng công trình.
Nếu biên bản kiểm tra xác nhận hiện trạng công trình không phù hợp với giấy phép xây dựng được điều chỉnh, được cấp thì trong vòng tối đa 15 ngày kể từ ngày lập biên bản kiểm tra, tổ chức, cá nhân vi phạm buộc phải tháo dỡ phần công trình, công trình không phù hợp với giấy phép đó.
Như vậy, để hợp thức hóa nhà xây không phép, sai phép, người dân cần làm thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoặc cấp giấy phép xây dựng. Đây là phương án để công trình hoặc phần công trình xây không phép, sai phép không bị tháo dỡ.
Thế nhưng, không phải trường hợp nhà xây không phép, sai phép nào cũng được cấp giấy phép hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng bởi chỉ được cấp hoặc điều chỉnh nếu đủ điều kiện theo quy định hiện hành.
Quy định pháp luật về hợp thức hóa nhà xây dựng sai phép
Nhà xây dựng sai phép là một hành vi vi phạm quy định về xây dựng. Theo quy định thông tư 02/2014/TT – BXD của Bộ xây dựng thì vẫn có một số ít trường hợp không phải xin giấy phép khi xây dựng. Đối với các trường hợp nằm ngoài quy định thì hành vi xây dựng sai phép và không cẩn thận sẽ bị từ chối khi xin hợp thức hóa nhà xây sai phép.
Nghị định số 121/2013/NĐ – CP được thông qua ngày 10/10/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở thì đối với các trường hợp xây dựng nhà không phép có thể bị yêu cầu cưỡng chế tháo dỡ vi phạm.
Đối với các trường hợp được hợp thức hóa nhà xây sai phép thì người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và có quyền yêu cầu cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm tạm ngừng thi công xây dựng công trình. Trong thời hạn 30 ngày đối với nhà ở riêng lẻ, 90 ngày đối với dự án đầu tư xây dựng tính từ ngày ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm phải hoàn thành hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh và có giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh.
Các trường hợp xây dựng nhà sai phép được hợp thức hóa
Tại Điều 81 của Nghị định số 16/2022/NĐ-CP, các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng nhưng thuộc các trường hợp đủ điều kiện cấp phép cho công trình xây dựng nhà sai phép, điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng đang thi công, bao gồm:
- Tổ chức thi công, xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng.
- Xây dựng công trình không đúng với thiết kế được thẩm định trong trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.
- Xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng sẽ được hợp thức hóa bằng các cấp giấy phép xây dựng mới.
- Xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng sẽ được hợp thức hóa với các trường hợp cấp phép cải tạo, sửa chữa, di dời công trình và giấy phép xây dựng có thời hạn.
Theo đó, đối với các trường hợp đủ điều kiện điều chỉnh hoặc cấp phép giấy phép xây dựng, điều chỉnh thiết kế xây dựng mà đang thi công thì có thể được hợp thức hóa. Và trong thời hạn đang đề nghị làm thủ tục hợp thức hóa nhà xây sai phép mà cá nhân, tổ chức vi phạm vẫn tiếp tục thi công thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 1 tỷ đồng. Đồng thời, cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và tước giấy phép xây dựng từ 3 – 12 tháng.
Mời bạn xem thêm:
- Cách hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép
- Thủ tục xin giấy phép xây dựng nhà cấp 4 theo quy định
- Có thể xây nhà tạm trên đất trồng cây lâu năm được hay không?
Thông tin liên hệ
Trên đây là các thông tin của Tư vấn luật đất đai về “Hợp thức hóa nhà xây sai phép có được không?” theo pháp luật hiện hành. Ngoài ra nếu bạn đọc quan tâm tới tư vấn tra cứu chỉ giới xây dựng thì có thể tham khảo và liên hệ tới Tư vấn luật đất đai để được tư vấn, tháo gỡ những khúc mắc một cách nhanh chóng.
Liên hệ hotline: 0833.101.102
Câu hỏi thường gặp
Trong thời hạn tối đa 15 ngày, kể từ ngày gửi văn bản thông báo hoặc từ ngày có biên bản bàn giao thông báo, cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm có trách nhiệm thực hiện biện pháp buộc tự phá dỡ phần công trình xây dựng vi phạm.
Trường hợp hiện trạng công trình không phù hợp với giấy phép xây dựng hoặc giấy phép điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định thì trong thời hạn tối đa 15 ngày kể từ ngày lập biên bản kiểm tra, ghi nhận hiện trạng công trình, cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm buộc phá dỡ công trình, phần công trình không phù hợp với giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định.
Tiếp theo, dựa vào Thông tư số 05/2015/TT – BXD được ban hành ngày 30/10/2015 của Bộ Xây dựng thì có quy định về hồ sơ cần chuẩn bị để hợp thức hóa nhà như sau:
Giấy phép xây dựng.
Hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công xây dựng.
Báo cáo kết quả khảo sát xây dựng.
Báo cáo kết quả thẩm tra và văn bản kết quả thẩm định thiết kế bản vẽ thi công xây dựng;
Các giấy tờ khác theo quy định pháp luật.
Đối với các căn nhà sau khi đã xây dựng và phát hiện sai phép thì cần phải được xin phép tồn tại hoặc là điều chỉnh giấy phép xây dựng. Về hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng, giấy phép điều chỉnh xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng được thực hiện theo quy định của pháp luật về thẩm định, bổ sung hồ sơ chứng minh đã hoàn thành việc nộp phạt hành chính, cấp giấy phép.
Sau đó, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép điều chỉnh xây dựng, cơ quan chuyên môn về xây dựng có trách nhiệm thẩm định thiết kế điều chỉnh xây dựng theo quy định của pháp luật.
Hết thời hạn nêu trên, cá nhân, tổ chức vi phạm không xuất trình giấy phép xây dựng được cấp hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định thì người có thẩm quyền xử phạt ra văn bản thông báo yêu cầu cá nhân, tổ chức vi phạm tự phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
